TCK’nin 7’nci maddesinin 3’üncü fıkrasında; “hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç, infaz rejimine ilişkin hükümler derhal uygulanır” denilerek bazı infaz rejimine ilişkin kurumlar yönünden istisna getirilmiş ve bunlar yönünden de hükümlünün lehine olan kuralların uygulanması kabul edilmiştir. Maddi ceza hukukuna ilişkin değişiklik meydana getiren yasalardan, nasıl kişinin lehine olanı uygulanıyorsa, koşullu salıvermeye ilişkin olarak değişiklik getiren yasalardan da kişinin lehine olan kanun geçmişe dönük olarak uygulanabilir.
Zaman bakımından uygulama
Madde 7- (1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.
(2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.
(3) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/2 md.) Hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverilme ve tekerrürle ilgili olanlar hariç; infaz rejimine ilişkin hükümler, derhal uygulanır.
(4) Geçici veya süreli kanunların, yürürlükte bulundukları süre içinde işlenmiş olan suçlar hakkında uygulanmasına devam edilir.
Bu noktada en çok koşullu salıverilmeye dair yeni kanun hükmünün eski mahpuslara uygulanması yönünden hak ihlalleri ile karşılaşmaktayız. TCK uygulaması yönünden 7/3 uyarınca şartla salıverme konusunda, aleyhe getirilen düzenlemeler geçmişte işlenen suçlar yönünden uygulanamaz. Zira şartla salıverme cezaevinde geçirilecek süreyi etkilediğinden, suç ve cezada kanunilik ilkesi ve bu ilkenin zaman bakımından uygulanmasına ilişkin prensiplere tabidir. Dolayısıyla hapis cezasının ertelenmesi, koşullu salıverme ve tekerrür ile ilgili aleyhe getirilen düzenlemeler geçmişe yürütülerek, daha önce işlenmiş suçlardan hükümlü bulunanlar hakkında tatbik edilemez. Bu doğrultuda koşullu salıverilme hakkının engellenmesi halinde aşağıdaki hükümlere dayanarak itiraz edebilirsiniz.
Not: Bu bilgi notu 17.12.2023 tarihinde güncellenmiştir.